Mücellitlik 2

Bu yarım otomatik makinelerin dısında dikis sayıları çok olan dergi, brosür isler için harman, dikis ve kesme islerini yapan komple makineler vardır. Sırt dikisi Bu çesit dikis için yuvarlak tel kullanılır. Yuvarlak tel formanın sırtına yani kırım yerine oturur, sırtı kesmez. Dikis dıstan içe dogrudur. Blok dikisi Düz tel ile yapılır ve yandan dikilir. Yalnız burada dikkat edilecek husus, kitabın iyi açılabilmesi için kenarda yeterli payı bırakmaktır. Kopça dikisi Brosür dikislerinde, brosürleri delmeden muhafaza etmekte kullanılır. İplik dikis makineleri Iplik dikis için, pamuk, keten ve naylon iplikler kullanılmaktadır. Küçük mücellithanelerde, tezgahlarda dikis isleri elle yapılmaktadır. Bu dikisler, saglamlık bakımından tercih edilirse de fazla emek ve zaman harcandıgından, yüksek tirajlı islerin dikisleri için iplik dikis makineleri kullanılır. Iplik dikis makinelerinde, dikilecek formalar, sondan basa dogru, makinenin "Eyer" ismi verilen, kısmı üzerine teker teker elle verilir, pedalına basmak sureti ile makine harekete geçirilir. Eyer, aldıgı formayı içe dogru kaydırır. Forma ignelerin altına gelince, igne, ipligi birinci delikten asagıya geçirir. Asagıya inen iplik, tasıyıcı kanca vasıtasıyla ikinci delikten girmis olan "tıg"a takılıp ekseni etrafında 90° döner ve yukarıya dogru çıkarak dikisi tamamlar. Iplik dikis, dügümlü, atlamalı ve normal olmak üzere üçe ayrılır. Perforaj makineleri : Kopyalı veya koçanlı makbuz ve faturaların kolay koparılması için, istenilen yerden igne deligi gibi deliklerin açılmasında kullanılır. Pilyaj makineleri Perforaj makinelerinde delik delen kısmı çıkararak onun yerine "oluk ezme" parçası takılarak yapılır. Herhangi bir isin "katlama" yerini belirtmekte kullanılır. Kalamoza makineleri : Özel delme makineleridir. Dosyalama islerinde kullanılan kalamozaların sırtına "T" harfi seklinde delik açmak için kullanılır. ayrıca kalamoza makinelerine benzeyen fakat agzındaki bıçak ve kalıbı degisik olan, delik makineleri olarak bilinen matkaplar da vardır. Bunlar dosyalama, etiketleme vs. için kâgıt ve kartonlara delik açılmasında kullanılır. Tutkallama makineleri Tutkallama makineleri yaptıkları islere göre ikiye ayrılır Cilt bezine tutkal süren makineler Bunların alt kısmında tutkal eritme haznesi bulunur. Üstte tutkalı ezerek incelten merdane ünitesi vardır. Ünitenin arkasında makineye verilecek tabakalar yer alır. Bir yüzeyi tutkallanan cilt bezi, makinenin diger yanından çıkar. Sırt tutkallayan makineler Bu makineler, kapak takmadan önce kitabın sırtına tutkal süren makinelerdir. Bunlarda tutkal sürücü merdane bir tanedir. Hazneden tutkallı alır ve kendisine temas ettirilen kitap sırtına tutkalı sürer. Kapak takma makinelerine monte edilmis olarak çalısanları da vardır. Kambura makineleri : Bu makineler adedi çok olan ciltlenmis, kapagı takılmamıs, kitapların sırtlarını yuvarlastırmak için kullanılır. Makinenin ana parçaları; üst kısımda yarım tur yapan yivli bir merdane, onun altında kitabın kondugu bir tabla, tablanın alt kısmında da yaylı bir bölümdür. Yaylı kısım, hem esnekligi, hem de kitap kalınlıgını ayarlamaya yarar. Kapak hazırlama makineleri : Bu makinelerde kapak mukavvası, hazırlanmıs olarak makinenin tablasına konur ve cilt bezleri makineye elle veya otomatik olarak verilir. Merdaneler beze tutkalı sürdükten sonra kapak mukavvası bezin üzerine düser ve kenarlar otomatik olarak tutkallanır ve kapatılır. Bezlerin makineye verilmeden önce köselerinin kesilmis olması lazımdır. Kapak takma makineleri Bu makineler hazırlanmıs olan kapakları, hazır durumdaki dikisi yapılmıs, yan kâgıtları takılmıs ve kesim isi bitmis olan kitaplara takılması görevini yapar. Tutkalı kendi sürer ve yapıstırır. Ana parçaları; kitabın konuldugu hareketli bölüm, tutkal sürme bölümü ve kapagın verildigi kısımlardır. Presler Elle kullanılanları bulundugu gibi, hidrolik ve, otomatik olan türleri de vardır. Alt ve üstte aynı ölçüde iki tabla ile, üstte sıkma islemini gerçeklestiren bir bölümden ibarettir. Ciltleme isi biten kitap, kapagı takıldıktan hemen sonra (kurumadan) prese sokulur.Cilt bezi mukavvaya, yan kâgıtları kapaga yapısırken arada kalabilecek hava kabarcıklarının ve küçük de olsa bazı yabancı maddelerin ezilmesi ve giderilmesi için presleme önemli bir rol oynar.Cilt kapaklarının üzerine veya sırtına baskı yapmak için sıcak presler kullanılır. Bu baskılar genelde yaldız baskılardır. Sıcak preslerde hazır kapaklar alt tabloya konulur. Alt tablada yazı veya süslerin kapak üzerine gelecek oldugu yerler ayarlanır. Üst tablaya ise klise yapıstırılır. Iki tabla arasından ve kapagın üstünden, basılacak olan yaldız tabakası geçer. Üst tabla aynı zamanda ısı ayarlı oldugundan, termostatlı olarak sıcaklıgı hep istenilen ayarda tutar. Pres çalıstırıldıgında, aralarında kapak, yaldız ve ısınmıs olan klise bulunan alt ve üst tabla kapanarak baskıyı gerçeklestirir.